อุทยานแห่งชาติ เขาสามร้อยยอด ตั้งอยู่ในเขตอำเภอกุยบุรี และอำเภอปราณบุรี ห่างจากหัวหินลงมาทางใต้ประมาณ 63 กม.

 ตามตำนานของเทือกเขาสามร้อยยอดเล่ากันว่า พื้นที่แถบนี้เคยเป็นทะเลมีเกาะใหญ่น้อยอยู่มากมาย ในสมัยนั้นมีขบวนเรือสำเภาจีนแล่นผ่านมา และประสบกับลมพายุมรสุมจนเรืออับปางคนบนเรือที่รอดชีวิตได้ไปอาศัยอยู่ตามเกาะต่าง ๆ จำนวน 300 คน จึงเรียกว่า "เกาะสามร้อยรอด" ต่อมาเพี้ยนเป็น "เขาสามร้อยยอด" จนทุกวันนี้

 อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 98 ตรกม. หรือ 61,300 ไร่ ลักษณะภูมิ ประเทศประกอบด้วยภูเขาหินปูนสลับซับซ้อน มีที่ราบน้ำท่วมถึงอยู่ริมชายฝั่งทะเล เป็นที่อาศัยของนกนานาชนิด ซึ่งจะมีเป็นจำนวนมากในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงกุมภาพันธ์ ได้รับการประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2509 และเป็นอุทยานแห่งชาติประเภทชายฝั่งทะเลแห่งแรกของประเทศไทย

 สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ได้แก่

• ถ้ำพระยานคร
• คลองเขาแดง
• จุดชมวิวเขาแดง
• หาดสามพระยา
• หาดแหลมศาลา
• ถ้ำไทร
• หาดบางปู
• บึงสามร้อยยอด

การเดินทาง จากถนนเพชรเกษมมีทางแยกเข้าอุทยานฯ ได้ 2 เส้นทาง ได้แก่

1. กม.ที่ 256 บริเวณสี่แยกอำเภอปราณบุรี เดินทางไปยังที่ทำการอุทยานฯ อีกประมาณ 38 กม.
2. กม.ประมาณ 286.5 ก่อนถึงกุยบุรี 6 กม. มีทางแยกไปที่ทำการอุทยานฯ อีก 13 กม. 

การเดินทางโดยรถประจำทาง หรือลงที่สถานีรถไฟปราณบุรี แล้วเช่ารถสองแถวจากตลาดปราณบุรีเข้าอุทยานฯ เป็นระยะทาง 38 กม.